selamikaranfil
moderatör
Üyelik: 01 Ocak 2005
Durum Online: Offline
Mesaj: 242
|
| Gönderildi: 06 Ocak 2006 - 17:08 | IP Kayıtlı
|
|
|
"Udhiye" ve "dahiye" Kurban Bayrami güinlerinde kesilen hayvanin ismidir.
Kurban da denilir. Kurban kelimesi de Arapça olup. kendisiyle Allah'a yaklasilan seydir. Udhiyenin çogulu "edahi" dahiyenin çogulu da "dahaya" gelir. "Zebaih" bunu da içine alici oldugu için "udhiye"nin burada, anilmasi gerekli olmustur. Kurban kesmeye tedhiyye denir ki, taat niyetiyle kendine mahsus vakitte yine kendine mahsus hayvani kesmek. yani zebh yahut nahretmekten ibarettir,
Kurban kesmenin sifati. sarti. sebebi. vakti. rüknü. hükmü vardir.
Kurban kesmenin sifati : Vücubdur. Hadis-i serifte: .Hali vakti yerinde olup
da kurban kesmeyen kimse bizim namaz kildigimiz yere yaklasmasin. (ibn Mace.
Edahi buyurulmustur.
Bu gibi asiri ceza ile tehdit ancak vacibin terkine ait olur.
Vacip olan kanin akitilmasidir. Kurbani canli olarak tasadduk etmekle uhdesinden düsmüs olmaz.
Kani akitlidiktan sonra etini tasadduk etmek müstehaptir. Edilmese de olur.
Kurban kesmenin sartlari: Islam, hürriyet, ikamet, sahibinin ser'an zengin sayildigi servettir .
Müslüman olmayana, hür olmayana, mukim olmayana kurban kesmek vacip olmadigi
gibi sadaka-i fitir nisabma sahip olmayana da vacip degildir. Ikamet, sehirde. köyde ve kirda mukim olmaya samildir ki. misafir olmamak demektir. Nisaba malik olmayanlann kurban kesmesi nafile oldugu gibi.
Mekkeli olmayan hacilar misafir oldugu için onlann kurban kesmesi de nafiledir. Hacc-i kiran ve temettu kurbani kesmek vaciptir. Nitekim Hac Kitabi'nda geçmistir.
Kurban kesmenin vacipliginde erkeklik sart olmadigi için. nisaba malik olan
her kadina da kendi parasiyla kurban kesmek vaciptir.
Kurban kesmenin sebebi: Vakittir. Vakit tekerrür ettikçe kurban kesmenin vacipligi de tekerrür eder.
Kurban kesmenin vakti : Nahr günleridir ki. Zilhicce'nin onuncum on birinci ve on ikinci günleridir.En faziletli olani ilk günüdür Sehirlerde bayram namazindan sonra, köylerde ve göçebelikte fecrin do-gusundan sonra kurban kesilir. çünkü bu sonuncularin bayram namazi yoktur.
Kurbani gece kesmek mekruhtur.
Kurban kesmenin rüknü : Kesilmesi caiz olan hayvani kesmekten ibarettir.
Kurban olmak üzere kesilmesi caiz olan hayvan üç çesittir : Deve, sigir, koyun ve keçidir.
Bunlarin erkegi ve disisi kurban olur. Devenin ve sigirin disisi. koyun ve keçinin erkegi efdaldir.
Tavuk, horoz ve etleri yenilen vahsi hayvanlar kurban edilemez Devenin ancak
bes seneligi. sigirin (inek. öküz, manda) iki seneligi koyun ve keçinin bir seneligi kurban kesilir . Bilhassa koyunun gösterisli olan alti aylik da yeterlidir.
Bir koç veya teke ne kadar yasli ve gösterisli olsa da bir kisiden fazlasina kurban olamaz.
Bir deve veya sigir yedi kisiye kadar ortaklik kabul eder . Sarti :
Ortaklarin hep ehl-i kurbet olmalari ve ancak kurban kasdiyla istirak etmis
bulunmalaridir .
EhI-i kurbet olmak", ehl-i islam olmak demektir: Çünki kurbet taattir. Taat da Islam iledir. Içlerinde Müslüman olmayan. yahut kurbandan baska gayesi oIan : Mesela et almak veya ticaret yapmak kasdiyla istirak eden oIursa, kan akitma (iraka) arçalanma kabul etmeyeceginden hiçbirininki kabul oImaz.
Ortakligin satin almadan önce olmasi evladir. Hür bir Müslümanin kurban
etmek üzere satin aldigi bir deve veya sigira ehl-i kurbetten alti kimse sonradan dahi istirak edebilir.
Kurban kesmenin hükmü : Dünyada vacibi yerine getirmek ve ahirette Allah'm luff-u keremi ile sevaba kavustnaktir.
KURBAN EDILECEK HAYVANDA ARANAN VASIFLAR
Kurbanlik hayvanin keçi veya disi olmasinda beis olmadigi gibi, boynuzlu veya oynuzsuz, yahut boynuzu biraz kirik veya husyesinin buruk olmasinda
dahi beis yoktur
Asagidaki ayiplardan beri olmasi lazimdir :
1 -Körlük,
2 -Tek gözlülük,
3 -Dissizlik,
4 -Kulaksizlik,
5 -Kesilecek yere yürüyemeyecek kadar topal veya hasta,
7 -Kemikleri içinde iligi kalmamis derecede zayiflik,
8 -Kulaginin veya kuyrugunun yaridan fazlasi, yahut meme basilarinin kopmus
olmasi.
Zikredilen ayiplardan biri ile ayipli olan hayvan kurban olamaz.
Kurban, ayipsiz olarak satin alinmis olup da zikrolunan ayiplardan biriyle
satin alan kisi yaninda sonradan ayipli olma durumunda, alan kisi zengin ise onun yerine baskasini kurban eder. Fakir ise o kurban yeter.
Fakire kurban vacip olmadigindan satin alma esnasinda ayipli olan kurban bile ona kafi gelir (Bkz. Dürrül.Muhtar).
Kurban, fakirin satin almasiyla gerçekleseceginden, kayip veya çalinmis olduktan ve yerine digeri kesildikten sonra ortaya çikmasi halin de fakir onu da keser. Zengine kestigi kurban yeter (Bkz. Dürrü.I-Muhtar) Kurbanlik hayvan nezredilmek veya kurban kesmek gayesiyle satin alinarak
belirlenmisken. kurban günlerinin geçmesiyle kesilmemis olmasi halinde, mevcut ise aynen, zayi olmus ise kiymeten tasadduk edilir. Hüküm gelecek seneye intikal etmez .
Kurban kesen kimse kurbanin etinden hem yer, hem de yedirir. Yedirdigi kimse fakir de olmayabilir. Kurban eti geriye birakilmak üzere saklanilabilir de. Uygun olan tasadduk da etmek ve tasadduk edilenin üçte
birden az olmasidir. Zira infakta bulunanlar için bolluk üzere dagitmayip alikoymak da mendup olur (Bkz. Dürrül-Muhtar).
Kurbani elinden gelirse kendi eliyle kesmek menduptur . Elinden gelmiyorsa yaninda bulunarak baskasina kestirir. Kurbani ehl-i kitaba kestirnek mekruhtur
KURBANIN POSTU ve BUNA BENZER SEYLERI HAKKlNDA YAPILMASI UYGUN OLAN ISLEMLER
Kurbamn postu tasadduk olunur yahut ondan kalbur dagarcik. sofra seccade veya kürk edinilebilir. Keçinin tulumu çikarilarak ondan kirba veya kova yaprlir ; yahut post istifade edilecek demirbas bir esya ile degistirilir.
(Mübadele).
Kurbanm gerek eti, gerekse postu satilip da parasi alinir veya demirbas olmayan bir esya ile degistirilir ise kiymeti tasadduk edilir Ondan kasap ücreti de verilmez.
Kurbani kesmeden önce tüyünü kirpmak mekruhtur. Eger kirpmis ise onu tasadduk eder. Kestikten sonra tüyünü yolup veya kirkip kullanabilir.
Kurbanlik hayvanin siitiinden de faydalanmak mekruh olur .
YANLISLIKLA BASKASININ KURBANINI KESMEK
Iki kimse hata edip, her biri digerinin koyununu kurban etse, kesilen hayvan kesenin kurbani olmak üzere caizdir ve bedelini ödemek gerekmez . Mevcut ise onlardan her biri kendi kurbanini alir. yenilmis ise birbirleriyle helallesirler.
Eger benimki daha büyüktü yahut benimki daha semizdi diye cimrilik edelirse
her birinin digerine etin kiymetini ödemesi ve alin diktan sonra tasadduk etmeleri gerekir.
AKIKA KURBANI
"Akika" -ki Islami ismi nesikedir ; dogan çocugun yedinci günü basi tiras edilerek kesilen kurbandir. Dogan çocugun basindaki ana tüyü demek olan "akika" o kurbana isim olmustur.
Onlardan birine kiz (dogumu) müjdesi verilince, kendisi pek öfkeli olarak, yüzü simsiyah kesilir.. (Nahl, 16/58) ayet-i kerimesi delil oldugu üzere cahiliye Araplari kiz çocugu istemedikleri ve hatta bazilari ve'd bile ettikler için, akikayi erkek çocuga yaparlar ve çocugun bas tüylerini tiras da edip, akikanin kanini çocugun basina sürerlerdi.
Peygamberimiz (s.a.v.) Efendimiz Hazretleri bu adet-i cahiliyeyi, kurbani
Allah'a sükür olarak kiz çocuguna dahi tesmil ve çocugun basina kan sürmeyi,
zaferan sürmeye ve tüylerinin agirliginca tasadduk etmeye çevirmistir. Akika sözünü de onda mülahaza olunan ukuk manasindan dolayi (nesike)ye tahvil buyurmuslardir.
Hanefi fikhinin mütedavil kitaplarinda akika bahsi görülemez. Fetava-i Hindiye'nin Kerahiyet Kitabi'nin yirmi ikinci babinda su kadarcik malumat verilmistir : Oglan ve kiz çocugu için akika -ki dogumunun yedinci günü bir koyun veya keçi kesip zirafet vermek ve çocugun saçini tiras etmektir- mübahtir. Ne sünnet: ne de vaciptir. Kender'nin Kitabu'1-Veciz'inde böyledir. Imami Muhammed akika hakkinda: isteyen yapar, isteyen yapmaz.. demistirki, bu mübah oldugunu ifade eder. Artik onun sünnet oldugu söylenemez. Camiu's-Sagir.de : "Ne oglan ve ne kiz çocuguna akika edilmez" denilmek1e onun kerahetine isaret edilmistir. Bedeyius-Sana'nin
Kitabti'1-Udhiye'sinde böyle zikredilmistir.
Tenkih-i Hamidiye'nin Zebaih'nde Sirac ve Hac'dan olan naklin de de: .Akika
meselesi nafiledir. "Dileyen yapar, dileyen yapmaz" denilmek1e beraber Hz. Peygamber (s.a.v.)'in Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin için nesike olarak bir koç; kurban ettikleri de zikrolunmustur .
Safi ulemasmm kitaplarinan Mizan-i serani'de açik1andigina göre, akika
kurbani Imam Malik ve Imam Safii'ye göre miistehap.
Imam Ebu Hanife'ye göre miistehap degil, mübahtir.
Imami Ahmed b. Hanbel'den iki rivayetin meshur olanima göre sünnet. diger
rivayete göre vaciptir.
Eimme-i Selase, çocuk erkek olursa erkegin mirasi ve sehadeti iki kat oldugu
gibi onun akikasida iki koyun; kiz olursa bir koyun oldugunu söylemislerdir,
Imam Ma1ik'e göre erkek çocuga da akika kiz çocugunda oldugu gibi bir koyundur.
Imam Safii ve Ahmed'e göre çocugun selametini tefeüllen. yani selamette olacagini ümit ederek "akika"nm kemikleri kirIimayip, büyük büyük parça olarak pisirilmesi müstehap olup, digerlerine göre, aksine çocugun tevazuunun artmasi ve beseriyet atesinin sönmesini ümit ederek; akikanin pisirilmesinde kemikleri kirmak müstehap olur .
Camius-Sagir'in hadislerinden anlasildigina göre, çocugun nesikesi, dogumunun yedinci, yahut on dördiincii veya yirmi birinci günü kesilir.
Tenkih-i Hamidiye'de söyle zikredilmistir: Dogumdan buluga kadar nesike vaktidir. Dogumun yedinci günü efdaldir. .Nesike, kurban gibi sabah1eyin kerahet vakti çiktiktan sonra. günün baslangicina kesilir. Kemigi kirilmayarak pisirilir ; sonra tasadduk olunur; yenir ve yedirilir. Budu anneye verilir. Çocuklugunda akika kurbani kesilmeyen kimse, kendisi için kesebilir.
|
Konu: KURBAN...
